عنایت چرزیانی

عنایت چرزیانی

جهان مُمتَلی، سمفونی سراسری بقراط است. به شکل دیگری نیز می‌توان این سمفونی را خواند: من جسمی را از این جهت که مماس با من است احساس می‌کنم، اگر ملأباور باشیم آن جسم نیز در مماس با اجسامی دیگر است و هر کدام از آن اجسام دیگر مماس با دیگر اجسام. واژه‌ی مماس را…

مُمتلی بودن جهان تمامی ماده را به هم مرتبط می‌کند. چنانکه در مونادولوژی می‌خوانیم هر جسم از تمامی اجسام جهان اثر می‌پذیرد. می‌توان گفت در تکینگی هر جسم رد و اثر تمام اجسام جهان وجود دارد. لایب‌نیتس خود در این باره می‌گوید: هر جسمی از آنچه در عالم رخ می‌دهد متأثر می‌شود (مونادولوژی فقره‌ی ۶۱) اگر از منظری که لایب‌نیتس برای فاهمه‌ی نامتناهی طرح می‌کند به چنین موضوعی بنگریم؛ اینکه در جهان ممتلی و پیوسته‌ی ماده، تکینگی هر جسم محل اثر پذیری تمام اجسام جهان است، پس این تکینگی محل خواندن تمام عالم است. یعنی فاهمه‌ی نامتناهی خدواند می‌تواند از تکینگی یک جسم به این دلیل که در ارتباط و در پیوستگی با تمام اجسام جهان است و از تمام اجسام جهان اثر می‌پذیرد، تمام جهان را بخواند. اما این امکان برای فاهمه‌ی متناهی ما که لایب‌نیتس در رساله گاهی با واژه‌ی نفس نیز درباره‌ی آن سخن می‌گوید ناممکن است و نفس ما به دلیل حد و حدودی که دارد نمی‌تواند با شهود در تکینگی یک جسم تمامی جهان را بشناسد. یا بخواند. باید دقت کرد که عدم امکان شناخت یا خواندن جهان منکر توضیحاتی که برای اثرپذیری و اثرگذاری اجسام از یکدیگر آوردیم نمی‌شود. مایمون در رفع ثنویت کانتی، این فاهمه‌ی نامتناهی را بعنوان سمبل یک پژوهش آرمانی برای فاهمه‌ی متناهی لحاظ می‌کند و حساب دیفرانسیل را نیز امکانی برای اندیشیدن به آن میدانی که در تجربه‌ی واقعی می‌گذرد در نظر می‌گیرد. در مونادولوژی به نکاتی دیگری نیز برمی‌خوریم، از آنجا که در جهان ممتلی هر جسمی از تمامی اجسام جهان اثر می‌پذیر و فعلیت و فعالیت آن نیز بر تمامی اجسام دیگر اثری می‌گذارد، تمامی جهان را نمایش می‌دهد، نفس نیز از آنجا که به یک جسم پیوسته است تمامی جهان را نمایش می‌دهد اگرچه بخشی از جهان را واضح و متمایز و بخشی دیگر را مبهم و نامتمایز. ما تا این لحظه به چند موضوع اشاره کردیم، یکی اصل پیوستگی و ارتباط تمامی ماده در جهان ممتلی، یکی امکان خواندن این پیوستگی و ارتباط در هر لحظه از جهان، و دیگر ارتباط نفس و جسم در نمایش تمامی جهان. هرچند لایب‌نیتس در فقره‌هایی نفس و موناد و انتلخی را یکی می‌داند اما تمایزی لحظه‌ای، از حیث تحلیلی بین آنها می‌توان وضع کرد. موناد تمام جهان را نمایش می‌دهد، جسم هم همینطور، نفس هم همینطور. اما لحظه‌ای که نفس ادراکی واضح دارد از موناد فراتر می‌رود، و دست به شناخت می‌زند.

-ادامه دارد

www.tg-me.com/hk/عنایت چرزیانی/com.enayatcharziani1223/241

982 viewsSep 25, 2021 at 14:37

مُمتلی بودن جهان تمامی ماده را به هم مرتبط می‌کند. چنانکه در مونادولوژی می‌خوانیم هر جسم از تمامی اجسام جهان اثر می‌پذیرد. می‌توان گفت در تکینگی هر جسم رد و اثر تمام اجسام جهان وجود دارد. لایب‌نیتس خود در این باره می‌گوید: هر جسمی از آنچه در عالم رخ می‌دهد متأثر می‌شود (مونادولوژی فقره‌ی ۶۱) اگر از منظری که لایب‌نیتس برای فاهمه‌ی نامتناهی طرح می‌کند به چنین موضوعی بنگریم؛ اینکه در جهان ممتلی و پیوسته‌ی ماده، تکینگی هر جسم محل اثر پذیری تمام اجسام جهان است، پس این تکینگی محل خواندن تمام عالم است. یعنی فاهمه‌ی نامتناهی خدواند می‌تواند از تکینگی یک جسم به این دلیل که در ارتباط و در پیوستگی با تمام اجسام جهان است و از تمام اجسام جهان اثر می‌پذیرد، تمام جهان را بخواند. اما این امکان برای فاهمه‌ی متناهی ما که لایب‌نیتس در رساله گاهی با واژه‌ی نفس نیز درباره‌ی آن سخن می‌گوید ناممکن است و نفس ما به دلیل حد و حدودی که دارد نمی‌تواند با شهود در تکینگی یک جسم تمامی جهان را بشناسد. یا بخواند. باید دقت کرد که عدم امکان شناخت یا خواندن جهان منکر توضیحاتی که برای اثرپذیری و اثرگذاری اجسام از یکدیگر آوردیم نمی‌شود. مایمون در رفع ثنویت کانتی، این فاهمه‌ی نامتناهی را بعنوان سمبل یک پژوهش آرمانی برای فاهمه‌ی متناهی لحاظ می‌کند و حساب دیفرانسیل را نیز امکانی برای اندیشیدن به آن میدانی که در تجربه‌ی واقعی می‌گذرد در نظر می‌گیرد. در مونادولوژی به نکاتی دیگری نیز برمی‌خوریم، از آنجا که در جهان ممتلی هر جسمی از تمامی اجسام جهان اثر می‌پذیر و فعلیت و فعالیت آن نیز بر تمامی اجسام دیگر اثری می‌گذارد، تمامی جهان را نمایش می‌دهد، نفس نیز از آنجا که به یک جسم پیوسته است تمامی جهان را نمایش می‌دهد اگرچه بخشی از جهان را واضح و متمایز و بخشی دیگر را مبهم و نامتمایز. ما تا این لحظه به چند موضوع اشاره کردیم، یکی اصل پیوستگی و ارتباط تمامی ماده در جهان ممتلی، یکی امکان خواندن این پیوستگی و ارتباط در هر لحظه از جهان، و دیگر ارتباط نفس و جسم در نمایش تمامی جهان. هرچند لایب‌نیتس در فقره‌هایی نفس و موناد و انتلخی را یکی می‌داند اما تمایزی لحظه‌ای، از حیث تحلیلی بین آنها می‌توان وضع کرد. موناد تمام جهان را نمایش می‌دهد، جسم هم همینطور، نفس هم همینطور. اما لحظه‌ای که نفس ادراکی واضح دارد از موناد فراتر می‌رود، و دست به شناخت می‌زند.

-ادامه دارد

BY عنایت چرزیانی